Việc ứng dụng điện mặt trời mái nhà trong các khu công nghiệp (KCN) ngày càng được xem là bước đi chiến lược, không chỉ giúp bảo vệ an ninh năng lượng quốc gia mà còn thúc đẩy phát triển bền vững. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn vấp phải nhiều rào cản, đặc biệt là chi phí đầu tư cao – thách thức lớn với các doanh nghiệp vừa và nhỏ vốn chiếm tỷ trọng đáng kể tại các KCN. – VPNA
Điện Mặt Trời Mái Nhà: Lợi Ích Thiết Thực, Hiệu Quả Rõ Rệt
Thực tế cho thấy, điện mặt trời áp mái mang lại hàng loạt lợi ích cho doanh nghiệp. Bên cạnh việc giảm thiểu hóa đơn tiền điện, mô hình này còn giúp nâng tầm hình ảnh doanh nghiệp thông qua việc xây dựng thương hiệu xanh, thân thiện với môi trường. Điện mặt trời áp mái
Tại Diễn đàn “Thúc đẩy năng lượng xanh trong khu công nghiệp” do VCCI tổ chức vào ngày 15/5, ông Nguyễn Ngọc Trung – Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế ngành, Ban Chính sách và Chiến lược Trung ương – đã nhấn mạnh rằng điện mặt trời mái nhà là giải pháp tiềm năng, phù hợp với xu hướng chuyển dịch năng lượng hiện nay và cần được hỗ trợ bằng các chính sách phù hợp.
Với hơn 380 khu công nghiệp và khoảng 700 cụm công nghiệp đang vận hành, Việt Nam đang là điểm nóng về nhu cầu điện năng. Ông Trung cho rằng tiềm năng lắp đặt điện mặt trời áp mái tại KCN có thể đạt từ 12 đến 20 GWp, tương đương công suất của hơn 10 nhà máy nhiệt điện truyền thống. Việc tận dụng mái nhà xưởng sẵn có để lắp đặt hệ thống điện mặt trời còn giúp tiết kiệm quỹ đất, phù hợp với định hướng phát triển năng lượng phân tán.
Không chỉ vậy, việc tự sản xuất điện ngay tại chỗ sẽ giúp giảm tải cho lưới điện quốc gia, đặc biệt trong những khung giờ cao điểm, đồng thời hỗ trợ Việt Nam đạt các cam kết giảm phát thải khí nhà kính theo COP26 và hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững.
Chính Sách Hỗ Trợ Dần Hoàn Thiện
Trong những năm gần đây, nhiều chính sách đã được ban hành nhằm tạo động lực cho phát triển năng lượng tái tạo. Nghị quyết 55/2020 của Bộ Chính trị, Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2045 (ban hành tháng 3/2024) và Quy hoạch điện VIII là những cột mốc đáng chú ý, phản ánh quyết tâm chuyển dịch hệ thống năng lượng theo hướng sạch và hiện đại.
Đặc biệt, Quy hoạch điện VIII mới đây đã điều chỉnh mục tiêu đến năm 2030, phấn đấu 50% hộ gia đình và công sở tự cung cấp điện bằng hệ thống điện mặt trời mái nhà. Bên cạnh đó, mục tiêu tăng tỉ trọng điện năng từ nguồn tái tạo lên 25-30% vào năm 2030 và đạt khoảng 74-75% vào năm 2050 cũng được đặt ra, hứa hẹn tạo nên sự chuyển dịch lớn trong ngành điện.
Hai nghị định mới ban hành – Nghị định 57/2025/NĐ-CP về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) và Nghị định 58/2025/NĐ-CP về ưu đãi đầu tư – được kỳ vọng sẽ khơi thông nguồn lực cho điện mặt trời. Cụ thể, Nghị định 57 cho phép các doanh nghiệp lớn mua điện trực tiếp từ nhà sản xuất, trong khi Nghị định 58 hỗ trợ miễn giảm tiền thuê đất, hỗ trợ lưu trữ điện và đẩy mạnh chuyển giao công nghệ. -Điện mặt trời áp mái
Những Rào Cản Cần Vượt Qua
Dù tiềm năng lớn và hành lang chính sách ngày càng hoàn thiện, ông Trung thẳng thắn chỉ ra nhiều vướng mắc còn tồn tại. Trước hết là hệ thống pháp lý chưa đồng bộ, gây khó khăn cho các thủ tục đấu nối, vận hành. Chi phí đầu tư ban đầu cũng khiến nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm vừa và nhỏ, e ngại triển khai.
Hạ tầng kỹ thuật tại nhiều KCN chưa đáp ứng yêu cầu phát triển điện phân tán; thiết bị đo đếm điện hai chiều còn thiếu và kỹ năng, nhận thức của doanh nghiệp về năng lượng tái tạo còn nhiều hạn chế.
Để tháo gỡ, ông Trung đề xuất sớm có hướng dẫn chi tiết thực thi các nghị định mới, đặc biệt với mô hình tự sản xuất, tự tiêu thụ điện trong KCN. Các giải pháp tài chính như ưu đãi thuế, tín dụng xanh, khấu hao nhanh tài sản đầu tư cần được xúc tiến. Đồng thời, mô hình ESCO – doanh nghiệp thứ ba đầu tư và cho thuê lại điện – cũng cần được phát triển rộng rãi.
Về mặt hạ tầng, ông kêu gọi sự phối hợp giữa chủ đầu tư KCN và ngành điện để nâng cấp lưới điện, lắp đặt thiết bị đo đếm thông minh, cho phép kết nối linh hoạt hệ thống điện mặt trời. Công tác đào tạo kỹ thuật viên, nâng cao năng lực vận hành hệ thống điện tái tạo cũng cần được quan tâm. Cuối cùng, hợp tác công tư và thu hút nguồn vốn ODA, vốn ưu đãi quốc tế được xem là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của các dự án.
Doanh Nghiệp Mong Muốn Hỗ Trợ Về Vốn
Nhu cầu chuyển đổi sang năng lượng sạch đang ngày càng rõ nét, nhất là ở những ngành có mức tiêu thụ điện lớn.
VPNA – Điện mặt trời áp mái
